Rodzaje żarówek – jakie wyróżniamy? jak definiujemy żarówkę?
Żarówka to źródło światła elektrycznego, którego głównym elementem jest żarzące się włókno, zamknięte w szczelnym kloszu. Ten element jest wykonany z trudno topliwego materiału, jak wolfram, grafit czy platyna. Składa się z gwintu, wspomnianego klosza i elementu świecącego.
Jakie są zalety i wady klasycznych żarówek żarowych?
Przede wszystkim zaletą jest:
- wierność oddania barw;
Wady:
- duży pobór energii;
- duże straty cieplne;
- krótka żywotność;
- tylko barwa ciepła 2700K.
Od września 2009 roku, za sprawą rozporządzenia Unii Europejskiej, w Polsce wycofano żarówki żarowe o mocy 100 W i większej, oraz wszystkie żarówki matowe. W kolejnych latach następowały dalsze ograniczenia odnośnie żarówek coraz mniejszej mocy.
Obecnie, jeśli są sprzedawane tradycyjne żarówki, muszą one być oznaczone jako lampy do specjalnych celów, a nie do domowego użytku.
Obecnie – poza żarówkami tego typu – możemy wybrać także inne źródła światła:
- halogeny;
- świetlówki;
- diody led.
Czym są halogeny? Zalety i wady
Halogeny to źródła światła, które oprócz gazu obojętnego mają wprowadzony halogen (czyli fluorowiec, a najczęściej stosowanym jest jod). Halogeny tworzą związki chemiczne z parami wolframu: krążą one po bańce, a gdy rośnie ich temperatura przy zbliżaniu się do żarnika – następuje rozpad na jod i wolfram. W halogenie (najczęściej jod) zwiększa się temperaturę żarnika. Świecą one bardzo jasno, co jest ich plusem, oddają wiernie barwy, nie migotają, mają szybki zapłon, ochronę UV, ale nie są sprawne energetycznie oraz mocno się nagrzewają.
Stopniowo również wycofywane są z obiegu.
Czym są świetlówki? Gdzie znajdują zastosowanie?
Popularne obecnie są świetlówki kompaktowe, czyli lampy jarzeniowe. Światło świeci w sposób ciągły, i często znajdują one zastosowanie w biurach, na ganku domu czy w korytarzach.
Świetlówki mogą mieć różne kształty oraz temperaturę barwową światła.
Zalety świetlówek to:
- wielość barw i kształtów;
- energooszczędność;
- wytrzymałość.
Wady:
- spadająca żywotność przy dużej liczbie włączeń i wyłączeń;
- mała wierność oddawania barw;
- męczące dla wzroku w dłuższym odcinku czasu;
- zawierające rtęć i emitujące UV i inne szkodliwe substancje.
Technologia led – współcześnie najlepszy zamiennik dla klasycznych żarówek
Ledy to półprzewodnikowe źródła światła. Doskonały zamiennik dla tradycyjnych żarówek, jak i halogenów i świetlówek.
Źródłem światła jest tu niebieska dioda elektroluminescencyjna, która pobudza do świecenia luminofor umieszczony w obudowie diody. W zależności od użytego luminoforu można uzyskać różne barwy światła.
Jest to techn2ologia najbardziej energooszczędna , bezpieczna z obecnie dostępnych. Rodzaje gwintów żarówek:
E27 – najpopularniejszy rodzaj gwintów, stosowany najczęściej w domu, wkręcanych o średnicy 27 mm. Oznaczenia E27 znane są również pod nazwą: “duże gwinty Edisona”. Wymagane napięcie wynosi 230 V AC.
E14 – mniejsze gwinty o średnicy 14 mm. Nazywany jest “małym gwintem Edisona” i montowany na zasadzie wkręcania i wykręcania w gnieździe.
GU10 – inaczej nazywany “wtykiem reflektorowym”. Gwint ten wyposażony jest w dwie, cylindryczne nóżki o rozstawie 10 mm, które montowane są w oprawce na zasadzie zatrzasku ;
MR16 – kolejny wtyk reflektorowy o rozstawie 6 mm, podobny do wcześniej omawianego GU10. Różni się jednak kształtem nóżek oraz sposobem montowania w gnieździe. Posiada dwie blaszki, które zwyczajnie wciska się w otwory gniazda znajdujące się w odbiorniku.
MR11 – mały gwint, bardzo podobny do opisanego wyżej oznaczenia MR16. Zasadniczą różnicą jest mniejszy rozstaw nóżek, który wynosi zaledwie 4 mm.
G4 – najmniejszy rodzaj gwintu. Swoją konstrukcją przypomina wyżej wspomniane gwinty na “wcisk” z tą jednak różnicą, że nóżki mają bardziej wydłużony kształt.
Przeczytaj również inne artykuły: