Czy żarówki halogenowe są energooszczędne?
W 2009 roku zakazano produkcji tradycyjnych żarówek wolframowych. Wówczas pojawiła się alternatywa w formie żarówki halogenowej. Okazało się, że są one wytrzymalsze w eksploatacji od żarówek klasycznych, również bardziej energooszczędne, ale wciąż posiadają sporo wad, jak chociażby duża emisja ciepła i tym samym straty energii. Można powiedzieć, że są energooszczędne ale w stosunku do klasycznych żarówek. Zdecydowanie przegrywają z najnowocześniejszą technologią led, która je skutecznie wypiera.
Żarówki LED to obecnie najbardziej energooszczędne rozwiązanie na rynku. Dzięki wykorzystaniu diod elektroluminescencyjnych zużywają nawet do 80% mniej energii niż tradycyjne żarówki żarowe. Ponadto ich żywotność może wynosić nawet do 50 000 godzin! W przypadku tradycyjnych żarówek przeciętna żywotność nie przekracza 1 000 godzin. Biją też żarówki halogenowe, których żywotność wynosi od 2000 do 4000 godzin.
Żarówki halogenowe są bardziej energooszczędne niż tradycyjne żarówki żarowe, ale mniej efektywne niż LEDy czy żarówki fluorescencyjne. Zużywają one około 20-30% mniej energii w porównaniu do tradycyjnych żarówek i mają żywotność wynoszącą od 2 000 do 4 000 godzin.
Jak działa żarówka halogenowa? Jak jest zbudowana?
Halogeny wypełnione są gazem szlachetnym z niewielką ilością halogenu. Czym ów halogen jest? Halogeny, zwane także fluorowcami bądź chlorowcami, to pierwiastki chemiczne 17. grupy układu okresowego pierwiastków. Do halogenów zaliczamy więc fluor, chlor, brom, jod, astat oraz tenes. Fluorowce są pierwiastkami o wysokiej elektroujemności i dużej aktywności chemicznej. Związki nieorganiczne fluorowców oraz różne związki organiczne zawierające fluorowce noszą nazwę halogenków. Wolfram tworzy z halogenem związek chemiczny – tlenohalogenek wolframu, który krąży w bańce żarówki, a następnie rozpada się na wolfram. W rezultacie cząstki wyparowanego wolframu przenoszone są z bańki na żarnik. Proces ten nazywa się halogenowym cyklem regeneracyjnym. Pozwala on na zwiększenie temperatury żarnika nawet do 3200K.
Co można powiedzieć o budowie halogenu? Żarówki halogenowe posiadają żarnik wolframowy. Żarnik jest cienkim drutem znajdującym się wewnątrz żarówki, a wolfram – ciemnoszarym metalem. Kapsuła żarówki halogenowej powinna być wykonana z najczystszej formy kwarcowej.
Działanie żarówki halogenowej jest następujące: Prąd wypływa z gniazda i przechodzi przez podstawę żarówki aż do żarnika wolframowego, podgrzewając go. Żarnik zamknięty jest w kwarcowej bańce wypełnionej gazem szlachetnym zmieszanym z niewielką ilością halogenu. Mieszkanka jest obojętna. Rozpoczyna się opisany wcześniej halogenowy cykl regeneracyjny, ze związkiem chemicznym tlenohalogenkiem wolframu w roli głównej.
Budowa żarówki halogenowej to:
- krążek izolacji grzewczej;
- gwint;
- wspornik kapsuły;
- żarnik wolframowy;
- kapsuła kwarcowa wypełniona halogenem.
Typowe cechy żarówek halogenowych:
- regeneracyjny cykl halogenowy podstawą działania;
- około 2000 godzin działania;
- mają szybki zapłon;
- są niewielkich rozmiarów;
- zużywają o 30% mniej energii niż tradycyjne;
- wytwarzają stałą ilość światła przez cały okres eksploatacji;
- maja bielszą barwę niż żarówki klasyczne;
- nadają się do oświetlenia punktowego;
- emitują sporo ciepła.
Czy można wymienić żarówkę halogenowa na LED?
Wymiana żarówek halogenowych na LED jest bardzo prosta. Wszystkie żarówki halogenowe, od żarówek z trzonkiem G9 po klasyczne żarówki z gwintem E27, można zastąpić diodami LED. Dostępne są odpowiednie zamienniki LED.
Poniżej przedstawiamy przykładowe odpowiedniki led do żarówek halogenowych i klasycznych:
Żarówka tradycyjna (wat) Żarówka halogenowa (wat) Strumień świetlny (w lumenach) Moc porównywalnej żarówki LED
100 75 1521 np: żarówka LED 15W
75 60 1055 np: żarówka LED 11W
60 45 806 np: żarówka LED 11W
40 30 470 np: żarówka LED 4W
25 20 249 np: żarówka LED 4W
Co lepsze LED czy halogen?
Zdecydowanie lepsza jest technologia led od halogenowej. Żarówki LED mają zdecydowanie większą efektywność świecenia, tzn. lepszy stosunek mocy watów do strumienia świetlnego. LED są najbardziej energooszczędne i tym samym tańsze w eksploatacji. Oszczędność energii może sięgać nawet 90%. Nie występują też tak duże straty ciepła jak przy halogenach, ledy nie przegrzewają się. Ze względu na niższe zużycie energii, a także trwałość i niezawodność diody LED są również bardziej ekologiczne i przyjazne oraz bezpieczne w użytkowaniu. Nie zawierają ani nie wytwarzają szkodliwych dla człowieka i środowiska substancji.
Dodatkowym atutem jest to, że w przeciwieństwie do żarówek halogenowych, żarówki LED są dostępne we wszystkich barwach światła, od ciepłej bieli (<3 300 K) przez uniwersalną biel (3 300 - 5 300 K) po światło dzienne (>5 300 K). Umożliwia to wybór dowolnej barwy światła, a także zarządzanie nim i wybór kolorów światła.
Światło halogenowe mają zawsze poniżej 3300 stopni K. Jest to wyłącznie tzw. ciepła biel. Brak możliwości wyboru, mniej opcji aranżacyjnych.
Zobacz także inne wpisy poradnikowe: