Oświetlenie dróg publicznych – jakie przepisy prawa określają tą kwestię?

Oświetlenie dróg publicznych to priorytetowa sprawa z uwagi na zachowanie bezpieczeństwa w ruchu. Droga, a w szczególności niektóre odcinki, powinny być właściwie doświetlone. Mowa o tym wprost w przepisach prawa. Oświetlenie drogowe wymaga więc specjalnego zaprojektowania i wykonania m.in. zgodnie z rozporządzeniami Ministra Transportu i Gospodarki Wodnej w sprawie warunków technicznych, które muszą spełniać publiczne drogi.

Warto również zapoznać się z wymaganiami zawartymi w normach z serii PN-EN 13201:2007, gdzie przede wszystkim omówione zostały cztery główne kwestie oświetlenia drogowego, czyli:

  • PKN-CEN/TR 13201-1:2007 „Oświetlenie dróg. Część 1: Wybór klas oświetlenia”.
  • PN-EN 13201-2:2007 „Oświetlenie dróg. Część 2: Wymagania oświetleniowe”.
  • PN-EN 13201-3:2007 „Oświetlenie dróg. Część 3: Obliczenia oświetleniowe”.
  • PN-EN 13201-4:2007 „Oświetlenie dróg. Część 4: Metody pomiarów parametrów oświetlenia”.

Drogi i miejsca publiczne, które wymagają szczególnego oświetlenia?

Ze względów bezpieczeństwa każda droga powinna być oświetlona, a w szczególności:

  1. gdy przebiega przez obszar oświetlony i występuje zagrożenie olśnienia uczestników ruchu;
  2. w obrębie węzła lub skrzyżowania, jeżeli jedna z krzyżujących się dróg jest oświetlona;
  3. na skrzyżowaniu z drogą klasy S;
  4. na skrzyżowaniu typu rondo;
  5. na skrzyżowaniu skanalizowanym z wyspami w krawężnikach - jeżeli jest to droga klasy GP;
  6. między odcinkami oświetlonymi - jeżeli długość odcinka nie przekracza 500 m;
  7. na odcinku przyległym do obiektu mostowego - jeżeli obiekt jest oświetlony;
  8. w obrębie miejsca poboru opłat, zwanego dalej "MPO";
  9. na ulicy klasy S;
  10. na jednojezdniowej ulicy o czterech i większej liczbie pasów ruchu;
  11. na skrzyżowaniu na terenie zabudowy, przy którym znajdują się budynki użyteczności publicznej, przystanki komunikacji zbiorowej;
  12. w obrębie przejścia dla pieszych, przejazdu dla rowerzystów i dojścia do przystanków komunikacji zbiorowej na terenie zabudowy.

Jakie są podstawowe zasady oświetlenia dróg publicznych?

Na czołowe miejsce wysuwają się 3 następujące zasady:

  1. Słupy oświetleniowe powinny być tak usytuowane, aby nie powodowały zagrożenia bezpieczeństwa ruchu i nie ograniczały widoczności, czyli poza skrajnią drogi,
  2. Światło oświetlenia nie może zmieniać barwy znaków drogowych.
  3. Pomiędzy oświetlonym a nieoświetlonym odcinkiem drogi powinna być stworzona strefa przejściowa o zmniejszającym się natężeniu światła i długości nie mniejszej niż 200 m na drodze klasy A lub S oraz 100 m na drodze klasy GP i drogach niższych klas.

Pozostałe kwestie charakteryzujące oświetlenie drogowe to:

  1. Lampy drogowe i ich odpowiedni dobór. Najczęściej są to latarnie uliczne – lampy słupowe, wiszące, kinkietowe, na słupach dwuramiennych;
  2. Wybór mocy oświetlenia w zależności od charakterystyki drogi i wymogów prawnych – inna dla autostrad, inna dla lokalnych dróg;
  3. Właściwy kierunek świecenia, tak aby zapewnić odpowiednią widoczność i nie powodować oślepienia kierowców i pieszych;
  4. Jasność i kontrast świecenia, aby umożliwić odczytywanie znaków, linii na jezdni i innych drogowych elementów;
  5. Odpowiednie rozmieszczenie źródeł światła – równomierne, obejmujące cały obszar drogi i pobocza;
  6. Kolor światła – najczęściej światło białe lub niebieskie;
  7. Dodatkowe oświetlenie zewnętrzne i dekoracyjne, np.: podświetlenie budynków, przejść dla pieszych, parkingów, reprezentacyjnych alejek, deptaków, placów itp.;
  8. Energooszczędność lamp i automatyczność sterowania dla lepszego zarządzania oświetleniem drogowym; zastosowanie inteligentnych systemów, np.: programowanie godzinowe, czy automatyczne dostosowywanie jasności w zależności od natężenia ruchu lub warunków atmosferycznych.
  9. Odpowiednie zabezpieczenie lamp przed uszkodzeniami mechanicznymi, wandalizmem oraz trudnymi, czasem skrajnymi warunkami atmosferycznymi;
  10. Zaplanowanie awaryjnego zasilania dla oświetlenia drogowego.

Jakie oświetlenie dróg publicznych jest najlepsze?

Obecnie odchodzi się od tradycyjnego oświetlenia na rzecz nowoczesnego typu led. Przeprowadzane stale modernizacje dróg i ich oświetlenia zakładają m.in. wymianę oświetlenia na źródła ledowe. Trend ten prawdopodobnie będzie utrzymywał się, a nawet wzrastał. Dlaczego technologia led? Przede wszystkim z uwagi na wysoką efektywność energetyczną i związane z tym oszczędności dla budżetu. Porównując z tradycyjnym oświetleniem jest to wartość nawet o 85% niższa. Dodatkowo oświetlenie led ma doskonałe parametry, odpowiadające wymaganiom oświetlenia dróg, jak np.: odpowiednie natężenie, brak efektu olśnienia, odwzorowywanie barw naturalnych otoczenia, rożne barwy temperaturowe światła białego, w tym dzienna, czyli neutralna, ograniczone migotanie, brak efektu przegrzewania się, wytrzymałość itp.

Zobacz również inne wpisy blogowe oraz produkty: